Tuyên bố chung hội nghị Ngoại trưởng ASEAN 2016 tại Lào: cần nhiều hơn sự đồng thuận về vấn đề Biển Đông

                                                                                  NHN

        ASEAN là một thực thể địa lý – chính trị, với vị trí địa – chính trị của mình, trong lịch sử cũng như hiện tại, ASEAN luôn chịu sức ép lớn từ nhiều phía, nhiều phương, đặc biệt là “Ông bạn lớn” Trung Quốc. Và vì vậy chắc chắn rằng, các sự kiện chính trị lớn của ASEAN luôn có sự hiện diện, tác động, lèo lái cả công khai và thủ đoạn ngoại giao, vận động ngầm thậm chí là gây sức ép của Trung Quốc, Tuyên bố chung hội nghị Ngoại trưởng ASEAN 2016 tại Lào cũng không là một ngoại lệ.

       Nội dung Tuyên bố chung dù ghi rõ các ngoại trưởng ASEAN tiếp tục quan ngại sâu sắc về những diễn biến gần đây trên Biển Đông. Tuy nhiên, Tuyên bố cũng ghi nhận (chỉ) một số ngoại trưởng bày tỏ sự quan tâm về hành động bồi đắp, cải tạo đất và leo thang trong khu vực, làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng ảnh hưởng tới hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

       Tuyên bố chung tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và gìn giữ hoà bình, an ninh, ổn định và tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông; kiềm chế, tránh những hành động làm phức tạp tình hình, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển 1982 (UNCLOS); nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phi quân sự hoá và kiềm chế trong mọi hành động bao gồm cải tạo đất có thể làm phức tạp tình hình và gia tăng căng thẳng tại Biển Đông. Tuy nhiên Tuyên bố chung có một hạn chế lớn, đó là không đề cập đến phán quyết Toà trọng tài ngày 12.7 về bác bỏ đường 9 đoạn của Trung Quốc trên Biển Đông. Điều này xuất phát từ nguyên tắc Đồng thuận trong cơ chế hoạt động của ASEAN.

       Để có một môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực, đặc biệt là vấn đề Biển Đông, ASEAN cần có được sự hợp tác thực sự với tiếng nói chung và sự đồng thuận của một thực thể chính trị luôn nhận được sự quân tâm đặc biệt của các nước lớn trên thế giới, và một số quốc gia cần thể hiện chính kiến rõ ràng hơn, bước ra khỏi cái bóng của Trung Quốc, đừng biến mình thành con rối cho Trung Quốc giật dây và đừng tự biến mình trở thành kẻ tráo trở "ăn cây táo, rào cây sung".